DNA Belirteçleri

Kişileri, DNA dizilimlerine (DNA profilleri) bakılarak, kimliklerinin belirlenmesi, adli bilimlerin kullandığı bir tekniktir. İnsanlardaki DNA dizilerinin %99,9'u aynı olsa dahi, %0,01’lik bölgede kişilerin birbirinden ayırt edilmesine yetecek kadar DNA dizilim farklılığı vardır.

DNA Belirteçleri Nedir?

İnsan genomunda tekrarlayan DNA dizileri bulunmaktadır. DNA profillemesi için, bireyler arasında değişkenlik gösteren, insan genomunda tekrar eden DNA dizileri kullanır. Tekrar eden DNA dizileri, STR (Short Tandem Repeat) olarak adlandırılmaktadır. Kısa DNA zinciri bölgeleri olarak tekrarları tanımlanabilecek STR bölgelerinin analizi için, moleküler genetik yöntemler tercih edilmektedir. Tercih edilen yöntemde, en yaygın tekrar eden 2-6 sayıda baz dan oluşan bölgeler incelenmektedir. İlk aşamada, sadece STR bölgelerine spesifik bağlanma yapabilen özel bileşenler (forward ve reverse primer) kullanılır.  PCR adı verilen cihaz ile çeşitli kimyasallarında eklendiği, primerlerin bağlandıkları STR bölgeleri, sıcaklığın değiştirilmesine bağlı olarak STR bölgeleri çoğaltılmaktadır. Çoğaltma işlemi tamamlandıktan sonra ikinci aşama olan elektroforez yöntemi ile kontrol/analiz aşaması gerçekleştirilir. Bu yöntemde, ilk aşamada çoğaltılan STR bölgelerinin varlığı/yokluğu analiz sistemleri içerisinde tanımlanarak işlem sonuçlandırılmaktadır. İnsanların DNA dizilimleri nedeniyle, tekrar bölgeleri kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Bir nevi tekrarlayan STR bölgeleri, kişinin parmak izi olarak nitelendirilebilmektedir. Bu bölgeler sayesinde kişiler arasında akrabalık ilişkisi olup olmaması da söylenebilmektedir. Aynı zamanda STR bölgeleri, kişiye özgü belirteçler olarak da düşünülebilmektedir. Bu sayede, iki farklı kişinin STR bölgeleri sonuçları karşılaştırılabilmektedir.

DNA Belirteçleri Nelerdir?

Federal Soruşturma Bürosu (İngilizce: Federal Bureau of Investigation, kısaca FBI), ABD'nin iç istihbarat ve güvenlik gücü adli vakalarda STR bölgelerinin analizini tercih etmektedir. FBI, bu amaçla en büyük DNA veri tabanı olan adli DNA analistleri tarafından da kabul edilen 1996 yılında çalışması başlatılarak CODIS (Combined DNA Index System) oluşturulmuştur. Bireylerin ayırt edilmesinde, 13 STR bölgesi (DNA belirteçleri) “D3S1358, VwA, FGA, D8S1179,  D21S11, D18S51, D5S818, D13S317, D7S820, D16S539, THO1, TPOX, CSF1PO, AMEL(X/Y)“ ulusal ve uluslarası olarak kabul edilmektedir. Yeni araştırmalarla birlikte, 7 STR “D1S1656, D2S441, D2S1338, D10S1248, D12S391, D19S433,D22S1045” bölgesi daha eklenmiştir.

Merkezimiz de, toplamda yukarıda adı geçen 21 DNA markerı (DNA belirteçleri) ile babalık testi yapılmaktadır.